Salú
Fatáu las condiciones físicas en que alcuéntrase un organismu n'un momentu determináu
Abannón m. / Sabañón m.
Abarrancare / Extenuar
Abayón m. / Sabañón m.
Aberruyase / Cortarse la piel de la cara y manos a causa del aire frío
Abocincháu-ada / Gordo-a malsano-a: Estáu físicu que baldea la salú pur escesu de grasa ou retención llíquidu.
Abordonare / Caminar con bastón
Abridu-a / Persona herida o dolorida f.
Abufarráu m. / Aspecto de la cara cuando se acaba uno de despertar m.
Abufarráu-ada / Persona atontada,aturdida a causa de un dolor de cabeza o gripe f.
Aburbullese / Encogerse y arrugarse la piel especialmente cara y manos hasta llegar a agrietarse
Acartonase / Recuperarse de una enfermedad
Acecíu m. / Respiración fuerte y agitada f.
Aciburriu m. / Ataque epiléctico m.
Acoldase / Coagularse la sangre
Adrenalina f. / Adrenalina f.
Afatigase / Fatigarse
Afeición f. / Afección f.
Afogafobia f. / Claustrofobia f.
Aformigare / Sentir hormigueo en algún miembro
Agomitare / Vomitar
Agomitáu-ada / Pálido-a
Agorrombáu-ada / Jorobado-a
Agranotán-a / Persona con granos en la cara f.
Agraveare / Agravar una enfermedad
Aguadía f. / Líquido sanguinolento de los tumores epidérmicos m.
Albuertu m. / Aborto m.
Alicáncanu m. / Tumor o divieso de gran tamaño m.
Aliviadura f. / Momento aislado de lucidez m.
Allagare / Llagar
Amalecere / Empeorar de salud
Amalecere / Enfermar
Amaragatada f. / Carne amoratada f.
Ambolia f. / Embolia f.
Ambulancia f. / Ambulancia f.
Amnesia f. / Amnesia f.
Amuratare / Amoratar
Amurnia f. / Sopor m.
Anarcase / Tener náuseas
Andaciu m. / Cólico m.
Andancia f. / Epidemia leve f.
Andanciu m. / Enfermedad epidémica leve f.
Andare al ramaleón / Esforzarse por pasar una enfermedad en pie
Andare al rastro / Esforzarse por pasar una enfermedad en pie
Anea f. / Apnea f.
Anemia f. / Anemia f.
Angarilla f. / Camilla para transportar heridos f.
Anieldu m. / Respiración f.
Anieu m. / Asfixia f.
Anieu m. / Disnea f.
Anoresia f. / Anorexia f.
Anorésicu-a / Anoréxico-a
Antisépticu-a / Antiséptico-a
Apelechare / Mejorar aspecto después de una enfermedad
Aplanetare / Sentir cansancio producido por el sol abrasador
Apolmonare / Padecer pulmonía
Apolmonáu-ada / Tuberculoso-a
Apósitu m. / Apósito m.
Apoupare / Sanar las pequeñas heridas o rasguños
Apragare / Empeorar una herida,enfermedad o situación
Apreare / Tener dentera
Apurrire / Dar un golpe: Ex.: al nun querere apurrióume
Arciare / Agrietar: Términu referíu a la piel.
Arciase / Agrietarse la piel a cauda del frio
Ardicia f. / Ardor m.
Ardión m. / Fiebre alta f.
Arfiase / Cortarse la piel con el aire frío
Ariase / Cortarse la piel con el aire frío
Armiase / Herniarse
Arofaxia f. / Aereofagia f.
Arquidas f. / Náuseas f.
Arrayada f. / Punzada f.
Arrayada f. / Calambre m.
Arrebelláu-ada / Lleno-a de cicatrices
Arregomitare / Vomitar
Arreponciu m. / Síncope m.
Arresgunnón m. / Rasguño m.
Arruitu m. / Erupto m.
Arrutáu-ada / Entumecido-a por el frío
Articulación f. / Articulación f.: Cayunta ente duas piezas recas que premite la movición rellativa ent'eillas.
Arzolín m. / Orzuelo m.
Asientu m. / Indigestión f.
Aspeare / Cojear: Caminare de xeitu estouposu debíu a una dulencia las pías.
Astimatismu m. / Astigmatismo m.
Atenase / Perder la salud a causa de una escasa y mala nutrición
Atomíu-ida / Entumecido-a
Atoscase / Marearse con sensación de vértigo
Atritis f. / Artritis f.
Atrofia f. / Atrofia f.
Atrofiare / Atrofiar
Auguacilla f. / Moco acuoso m.
Autosia f. / Autopsia f.
Avenencia f. / Cuota médica f.
Aveníu-ida / Titular de la cuota médica m. f.
Bafalera f. / Grietas en la comisura de los labios
Baileras f. / Calentura provocada por el herpes labial f
Baraza f. / Venda en general f.
Barazare / Vendar
Barbiu m. / Grano de la piel m.
Basal m. f. / Basal m. f.: Allugáu nela base d'una formaciónorgánica ou d'una costrución.
Bauteria f. / Bacteria f.
Besgu-a / Bizco-a
Biliesgu-a / Bizco-a
Billuesu-a / Persona con visión deficiente f.
Birulu-a / Bizco-a
Bizma f. / Vendaje algo rígido tendente a minimizar el movimiento de una articulación m.
Bocada f. / Inspiración de un moribundo
Bollu m. / Cichón en la cabaza m.
Boquera f. / Calentura f.
Borralera f. / Diarrea
Borrase / Tener diarrea
Boutiquín m. / Botiquín m.
Brecha f. / Brecha f.: Ferida nela tiesta
Brenza f. / Astilla muy pequeña que se clava en la piel,mayoritariamente en las manos y de difícil extracción f.
Bronquieutasia f. / Broquiectasia f.
Burra f. / Ampolla f.
Burriciegu-a / Cegato-a
Bustiella f. / Postilla f.
Cachafa f. / Pústula de la viruela f.
Cadabre m. / Cadáver m.
Cagaleta f. / Diarrea f.
Calabazu m. / Bocio m.
Calafríu m. / Escalofrío m.
Calambria f. / Calambre m.
Calda f. / Sofoco m.
Callambre f. / Calambre m.
Calostrare / Coagular
Cambia f. / Calambre muscular m.
Cambriles m. f. / Niño-a con extrema delgadez
Cambrios m. / Calambres m.
Cáncere / Cáncer
Canchera f. / Llaga f.
Cangrena f. / Gangrena f.
Carambiyare / Irse la cabeza
Carambiyare / Sufrir un mareo
Carecere / Enfermar o padecer algún dolor
Carecere / Padecer algún dolor
Carnazón f. / Inflamación de una herida f.
Carraspeira f. / Carraspera f.
Caspia f. / Caspa f.
Caspiosu-a / Casposo-a
Cataperiáu-ada / Persona que padece muchos males f.
Catarru m. / Catarro m.
Cáusula f. / Cápsula f.
Cegaratu-a / Cegato-a
Cegeirina m. / Sopor m.
Célula f. / Célula f.
Centeilla f. / Orzuelo m.
Cerollu m. / Cera del oído f.
Cerote m. / Cerumen m.
Cesária f. / Cesárea f.
Chepu-a / Jorobado-a
Cheru m. / Pus m.
Cherumen m. / Hedor que desprende el pus m.
Chinchón m. / Chichón m.
Chusgu-a / Bizco-a
Ciático m. / Ciático m.
Ciegu-a / Ciego-a
Cimorra f. / Catarro nasal m.: Enfermedá cuyos síntomas son: engarniu nel anieldu, mancor de tiesta, romadizu nasal.
Cimorrera f. / Catarro nasal con abundante destilación m.
Cimorru m. / Resfriado m.
Ciruxanu-a / Cirujano-a
Ciruxía f. / Cirugía f.
Citoplasma f. / Citoplasma m.
Coca f. / Postilla f.
Coca f. / Herida f.
Cólicu miserere / Apendicitis m.
Colliriu m. / Colirio m.
Collutoriu m. / Colutorio m-
Coloformu m. / Cloroformo m.
Colon m. / Colon m.
Colonoscopia f. / Colonoscopia f.
Cólora f. / Cólera m.
Comecera f. / Comezón m.
Compostor-a / Curandero-a
Conceición f. / Concepción f.
Conmoción f. / Conmoción f.
Conmocionare / Conmocionar
Contracíu m. / Contagio m.
Convalecencia f. / Convalecencia f.: Lat. convalescentia
Corcollera f. / Ruido al respirar con dificultad m.
Cornizuelu m. / Orzuelo m.
Cortaúra f. / Herida producida por corte f.
Cosciente m. f. / Consciente m. f.
Couxeira f. / Cojera f.
Couxu-a / Cojo-a
Craru m. / Nube de un ojo f.
Cuacarón m. / Coágulo m.
Cuidu m. / Asistencia f.
Culambada f. / Culada f.
Culebrón m. / Herpes zóster
Cumiciu m. / Comezón m.
Cumizu m. / Comezón f.
Cunta f. / Tiempo de gestación m.
Cuqueru m. / Herida o cicatriz en la cabeza
Curandeiru-a / Curandero-a
Currencia / Descomposición f.
Currencia f. / Diarrea f.
Curzulinos m. / Retorcijones m.
Cusquiana f. / Cojera f.
Cutáneu-a / Cutáneo-a
Cutis m. / Cutis m.
Dannáu m. / Enfermedad respiratoria f.
Data f. / Aspecto físico m.
Demudáu-ada / Pálido-a por alteración nerviosa
Derrabilláu-ada / Herido-a en la rebadilla
Derranare / Cansar: Mancare gravemente l'entrecuestu ou el llombu d'una presona ou d'un animal, cansare mueitu, abarrancare.
Derrangase / Cansarse hasta la extenuación
Derrennonáu-ada / Desriñonado-a
Descagayase / Tener diarrea
Descarriare / Esputar
Desconxutere / Dislocar
Desengeráu-ada / Restablecido-a de una larga enfermedad
Despistoxase / Nublarse la vista
Dexoba f. / Rozadura f.
Dislesia f. / Dislexia f.
Distrofia f. / Distrofia f.
Diteria f. / Difteria f.
Diviesu m. / Grano infectado a punto de reventar m.
Dobanelu m. / Tumor m.
Doliente m. f. / Dolorido-a
Doliosu-a / Doloroso-a
Dormidera f. / Facilidad para dormir f.
Dotor-a / Doctor-a
Droga f. / Droga f.
Duelos m. / Dolores de parto m.
Dulencia f. / Dolencia f.
Dureru-a / Estreñido-a
Ecema m. / Eccema m.: Afeición cutánea carauterizada pur vesículas roixas y esudativas, que dan llougare a xostras y escamas.
Embarganizare / Padecer un cólico por ingestión de frutas sin madurar
Embazare / Golpear en el vientre
Embusteláu-ada / Cubierto-a de postillas
Emoliente m. / Emoliente m.: Que sirve p'abrandare un durez ou un galipu
Empanu m. / Hinchazón producida por un grano o picadura f.
Empendolare / Mejorar de salud
Empináu m. / Erupción cutánea ligera caracterizada por la descamación de la epidermis de la cara f.
Empinna f. / Escamación f.
Empinna f. / Mancha cutánea rojiza f.
Empisna f. / Herpe efélide m.
Empisna f. / Mancha en la piel f.
Empisna f. / Irritación cutánea f.
Empisna f. / Dermatitis caracterizada por el enrojecimiento y escozor de la piel f.
Empizna f. / Erupción cuatánea que se manifiesta con manchas circulares de poca escamación f.
Empuchada f. / Cataplasma f.: Meicía d'aplicación esterna, de consistencia blandia y hómida, qu'allúgase sobru dalguna parte'l cuerpu comu calmante.
Enanise / Entumecerse los dedos
Encambriare / Agarrotar
Encambriare / Sentir o dar un calambre
Encambriáu m. / Miembro o articulación agarrotada m.
Encambriu m. / Calambre m.
Encanillare / Entablillar
Encanilláu-ada / Criatura que presenta síntomas de algún tipo de retraso físico o psíquico f.
Encaníu-ida / Entumecido-a
Encannamare / Vendar las heridas y torceduras
Encannare / Vendar
Encannixe m. / Vendaje mal hecho m.
Encannu m. / Venda f.
Encanu m. / Vendaje utilizado para proteger una pequeña herida m.
Encanu m. / Tirita f.: Baraza utilizada pa protexere una piqunna ferida.
Encarnadura f. / Cicatrización buena f.
Encartonare / Mejorar la salud después de una enfermedad
Encartonase / Ser resistente a la enfermedad o vejez
Encartonáu-ada / Persona recuperada de una larga y grave enfermedad f.
Encetadura f. / Rozadura en la piel f.
Encetu m. / Problema cutáneo m.
Encietare / Llagar
Encietáu-ada / Llagado-a
Encietaúra f. / Herida cutánea provocada por fricción f.
Encietaúra f. / Rozadura f.
Enconase / Infectarse e inflamarse una herida
Encorcováu-ada / Jorobado-a
Encordiu m. / Dolor fuerte de una extremidad causado por un golpe fuerte y seco m.
Encoscurinase / Arrugarse la piel excesivamente por exposición prolongada al calor
Encurable m. f. / Incurable m. f.
Endición f. / Inyección f.
Endocardiu m. / Endocardio m.
Enfermedá f. / Enfermedad f.
Enfermedade f. / Enfermedad f.
Enfermón m. / Mixomatosis f.
Enflamación f. / Inflamación f.
Engafetase / Inflamar una herida
Enganíu-ida / Entumecido-a
Enganíu-ida / Inmovilizado-a por el frío
Engarannase / Tener las articulaciones agarrotadas por el frío
Engarniáu m. / Dedo entumecido por el frío m.
Engarniáu-ada / Enfermizo-a: Que tien pouca salú, qu'amalece cun frecuencia.
Engarniáu-ada / Agarrotado-a: Xeneralmente debíu al friéu.
Engarrilase / Entumecerse o ponerse rígida cualquir parte del cuerpo
Enginas / Anginas
Engorrobáu-ada / Jorobado-a
Engrannáu-ada / Infectado-a
Enguenna f. / Ampolla cutánea f.
Enguentu m. / Ungüento m.
Enllobrizáu-ada / Persona que padece oxiuriasis: Morucas entestinales
Enramáu m. / Ojos sanguinolentos m.
Enratáu-ada / Entumecido-a
Enrelláu-ada / Rígido-a por el frío
Enriase / Retirarse la menstruación
Enroxare / Enrojecer
Ensarriase / Llenarse de sarro
Entallare / Pillar un dedo con una puerta
Entamboriléu-ada / Hinchado-a
Entartallón m. / Golpe o hematoma producido al pillarse con la puerta m.
Enteleriare / Quedarse dormida una parte del cuerpo
Entepierna f. / Entrepierna f.
Entera f. / Dentera f.
Entiesare / Mejorar el aspecto externo de una persona
Entiesare / Mejoría de salud reflejada en el aspecto
Entomecere / Entumecer
Entomíu-ida / Entumecido-a
Entreensí m. / Afección moral f.
Entrefulláu-ada / Hinchado-a
Entrequedente-a / Indispuesto-a
Entropecíu-ida / Tartamudo-a
Entumbanere / Inflar: Enchire dalgú cun aire ou outru gas
Entumbaníu-ida / Inflado-a
Entumecíu-ida / Entumecido-a con los miembros paralizados por el frío
Envacunare / Vacunar
Enválidu-a / Inválido-a
Envelenare / Envenenar
Envernación f. / Hibernación f.
Enxicosu-a / Enfermo-a: Empelinquincosu de salú
Enxicu-a / Enfermizo-a: Entrequedente. Que tien pouca salú, qu'amalece cun frecuencia.
Enxicu-a / Delicado-a
Enxostrecíu-ida / Desmejorado-a
Esbayare / Marear
Esbocáu-ada / Persona con la boca estropeada f.
Esbocinare / Sangrar por la nariz
Esburriaxu m. / Flema f.
Escadrillase / Producirse una lesión en la cadera
Escagalare / Tener diarrea
Escagalurciáu-ada / Persona que padece diarrea f.
Escalabradura f. / Cualquier tipo de contratiempo o lesión física por golpe
Escalabradura f. / Descalabradura f.
Escalabru m. / Descalabro m.
Escalamouxare / Herirse sobre todo en la cara
Escangallase / Enfermarse a consecuencia del deterioro de la salud o del propio envejecimiento
Escaraláu-ada / Fastidiado-a
Escaramondase / Desprenderse la epidermis en escamas
Escarión m. / Aspereza en la piel con llagas causadas por el frío f.
Escarriaxare / Esputar
Escarriaxu m. / Esputo m.
Escocíu-ida / Escocido-a
Escofrennase / Restregarse los ojos
Escoldación f. / Coagulación f.
Escoldare / Coagular
Escorchón m. / Rozadura f.
Escorzuelu m. / Orzuelo m.
Escozura f. / Escocedura f.
Escuaraxura f. / Celulitis f.
Escultación f. / Auscultación f.
Escultare / Auscultar
Escumere / Tener comezón
Escurdase / Romperse la columna vertebral
Escurriatu m. / Flema f.
Escurriatu m. / Gargajo m.
Esgarrapetase / Rasgarse la voz por un esfuerzo excesivo
Esgizoáu m. / Luxación f.
Esgomitare / Vomitar
Esgorrifare / Dar a luz una mujer
Esgorrobase / Romperse un hueso
Esgorrobase / Romperse un miembro
Esgualdripase / Desplomarse una persona al fallarle las piernas
Esgumiáu-ada / Desmejorado-a
Esgurgulipiere / Hacer gárgaras
Esgurrumbare / Desfallecer: Esgualdripase una presona.
Eslenza f. / Astilla clavada en la carne f.
Esmayáu-ada / Desmayado-a
Esmazanase / Herirse
Esmazoáu-ada / Que tiene un hueso roto o dislocado
Esmechán-a / Desdentado-a
Esmorare / Dislocarse el fémur
Esmormiare / Aspirar la mucosidad en procesos catarrales
Esmornicase / Darse un golpe
Esmorrase / Herirse en la cara
Esnefrase / Golpearse la cara con el suelo
Esnnucare / Desnucar
Esnnucase / Dislocarse cualquier hueso
Esnnucáu-ada / Desnucado-a
Espalmare / Dislocarse un miembro
Esparatrapu m. / Esparadrapo m.
Espellicare / Levantar costras
Espeniella f. / Espinilla f.
Esperriare / Estornudar
Esperriu m. / Estornudo m.
Espeta f. / Astilla fina que se clava fácilmente f.
Espiare / Padecer de los pies o patas
Espigón m. / Padastro del dedo m.
Espinu gabanceiru / Escaramujo m.
Esporrenchare / Salir de una crisis o enfermedad
Espumalleira f. / Espuma abundante que sale por la boca f.
Esquenda f / Astilla que se clava en el dedo f.
Esquinencia f. / Angina
Esquizuelu m. / Orzuelo m.
Esrinnonáu-ada / Dolorido-a
Esrinnonáu-ada / Descoyuntado-a
Esrinnonáu-ada / Dolorido-a y agotado-a por el trabajo
Estéricu / Corte de digestión
Estéricu m. / Vómito m.
Esterlina f. / Estricnina f.
Esternudare / Estornudar
Esternudu m. / Estornudo m.
Estomagada f. / Empacho m.
Estornicare / Dislocar o torcer un miembro
Estremecedura f. / Estremecimiento m.
Estrenníu-ida / Estreñido-a
Estrés m. / Estrés m.: Ang. stress
Estroncón m. / Torcedura de tobillo f.
Estungase / Aparecer pecas en la piel por la acción del sol y el aire
Estuntaneare / Ser sonámbulo
Estupu m. / Esputo m.
Esudación f. / Exudación f.
Esudativu-a / Exudativo-a
Facada f. / Golpe fuerte especialmente en el vientre m.
Facu m. / Flato m.
Fallisca f. / Caspa f.
Fannecare / Hablar con nasalidad
Farfán-a / Gallardo-a
Fariecha f. / Caspa f.
Farona f. / Sopor m.
Farona f. / Modorra f.
Farona f. / Galbana f.
Farpazu m. / Herida profunda producida en un caida f.
Farrapona f. / Epidemia f.
Fartura f. / Empacho m.
Fatiga f. / Asma m.
Fatiga f. / Respiración dificultosa f.
Febre f. / Fiebre f.
Fenoyu m. / Hinojo m.: Pranta yerbácea de la familia las umbelíferas, cun tallos de 120 a 140 cm., ereutos, ramosos, y daqué estriados, fueyas partiadas en mueitas lacinias llargas y filiformes, frores piquenas y mariellas, en umbrelas finales y frutu oblongu, cun llinias salientes bien sinnaladas y que encierra diversas pebias minudas.
Ferida f. / Herida f.
Ferire / Herir: Zaleare a una presona ou a un animal produciénduye una ferida ou una lisión
Fervidu m. / Leche caliente f.: Métodu pa saludare'l cimorru.
Fervíu m. / Bebida caliente para favorecer la curación de los catarros (leche,caldo...) f.
Fiel f. / Hiel f.
Fincare / Fallecer
Fístola f. / Fístula f.
Fistolousu-a / Fistuloso-a
Flatu m. / Flato m.
Flatulentu-a / Flatulento-a
Floxeira f. / Flojera f.
Focexare / Respirar de manera aparatosa
Fogera f. / Respiración dificultosa con ruido asmático f.
Foirare / Tener diarrea
Foirón-a / Persona que padece diarrea f.
Fornigillu m. / Baile de san vito m.
Fracura f. / Debilidad por falta de ingestión f.
Frecha f. / Herida f.
Fregatón m. / Rasguño m.
Frescura f. / Frío que se coge en un lugar húmedo sintiendo malestar en el vientre m.
Frida f. / Herida f.
Friega f. / Friega f.: Aición de friegare dalguna parte del cuerpu
Friera f. / Sabañón m.
Friúra f. / Enfriamiento m.: Enfermedade.
Fronchu m. / Furúnculo m.
Fronchu m. / ántrax m.
Fronchu m. / Carbunco m.
Fronciu m. / Grano con pus m.
Froxedá f. / Flojera f.
Fueirare / Padecer disentería el ganado vacuno
Furqueta f. / Intrarrotación f.: Presona que camina cunas pias pa contra dientro
Gabanzu m. / Escaramujo m.
Galipal m. f. / Tumoral m. f.: Perteneciente ou rellativu a los galipos.
Galipu m. / Tumor m.
Galvana f. / Cansancio m.: Zangarriana quese siente cuna calore.
Gamberria f. / Enfermedad leve y pasajera f.
Gangriu m. / Ganglio m.
Gannare / Mejorar el estado de plantas,engorde de personas o animales
Gannire / Hablar con dificultad por causa de una ronquera
Gannise / Quedarse afónico
Gannise / Quedarse ronco-a
Gannotera f. / Dolor de garganta m.
Garamitu m. / Escaramujo m.
Gargantera f. / Amigdalitis f.
Garnacha f. / Golpe propinado al cuello m.
Garneare / Respirar con dificultad
Garranchazu m. / Herida producida por una rama f.
Garranchu m. / Cualquier cosa puntiaguda que pincha o se clava en la piel
Garraspera f. / Carraspera f.
Gatos m. / Agujetas f.
Gayada f. / Herida ocasionada por un objeto punzante f.
Gazapate m. / Costra en la cabeza f.
Ginnorru-a / Párpado caído m.
Glaída f. / Dolor agudo en el vientre m.
Goliechas f. / Anginas f.
Golondrinu m. / Golondrino m.
Gomitare / Vomitar
Gomitare / Devolver: Gomitare
Gómitu m. / Vómito m.
Gonna f. / Fingimiento de males m.
Gordor m. / Gordura f.
Gorgollera f. / Ruido producido cuando se respira con dificultad m.
Gorrinu m. / Chichón m.
Gorrobáu-ada / Jorobado-a
Gorrumbu-a / Jorobado-a
Gota f. / Epilepsia f.
Gran m. / Grano m.
Grinaldu-a / Herido-a
Grinaldu-a / Maltrecho-a
Grollu m. / Fatiga f. y dificultad f. para respirar de un moribundo
Guarriu m. / Ruido estentóreo del vómito m.
Guaru m. / Pus m.
Gueyu a la virulé m. / Ojo morado o hinchado m.
Hematoloxía f. / Hematología f.
Hipertensión f. / Hipertensión f.
Hipíu m. / Hipo m.
Histoloxía f. / Histología f.
Homorote m. / Dolor de riñones m.
Hormona f. / Hormona f.
Humor m. / Reuma m. f.
Incordiu m. / Inflamación de un ganglio m.
Indición f. / Inyección f.
Infición f. / Infección f.
Inmune m. f. / Inmune m. f.
Inrigación f. / Enema m.
Inxina f. / Angina f.
Irutu m. / Eructo m.
Layare / Quejarse de un dolor
Lisión f. / Lesión f.
Listu-a / Persona que experimente una mejoría en su enfermedad f.
Llabanal f. / Conjunto de rasguños o heridas leves m.
Llacería f. / Llaga f.
Llacra f. / Cicatriz f.
Llatíu m. / Latido m.
Llavativa f. / Lavativa f.
Llenura f. / Pesadez de estómago f.
Llepra f. / Lepra f.
Lleprousu-a / Leproso-a
Llinfáticu m. f. / Linfático-a
Llisca f. / Caspa f.
Llisosoma f. / Lisosoma f.
Llobotomía f. / Lobotomía f.
Llucemia f. / Leucemia f.
Macanche m. f. / Convaleciente m.f.
Mal aire / Enfermedad
Mal d'aragayu m. / Raquitismo infantil m.
Mal m. / Enfermedad f.
Malatu-a / Leproso-a
Maleare / Enfermar
Maleáu-ada / Indispuesto-a
Malecere / Enfermar
Malencu-a / Enfermizo-a: Que tien pouca salú, qu'amalece cun frecuencia.
Malestar m. / Malestar m.
Malinase / Infectarse las heridas
Malingrase / Recrudecer o irritar una herida al ser tocada o golpeada
Malucu-a / Enfermo-a: Que tien tracamundiada la salú.
Mamare / Darse un golpe
Mancadura f. / Herida f.
Mancadura f. / Golpe con magullamiento m.
Mancadura f. / Lesión muscular f.
Mancadura f. / Golpe m.: Negral producíu pur un calamurniazu.
Mancare / Lastimar
Mancatu m. / Herida f.
Mancatu m. / Rasguño m.
Mancáu-ada / Lesionado-a
Maniotas f. / Agujetas f.
Manquera f. / Nombre genérico de diferentes dolencias m.
Mariere / Marear
Mariéu-eda / Mareado-a
Marnia f. / Cicatriz f.
Matadura f. / Rozadura f.: Ferida valeira la piel, en que hai desprendimientu la epidermis y dalguna porción la dermis.
Matáu-ada / Lleno-a de pequeñas heridas o magulladuras
Materia f. / Pus m.
Materiere / Supurar
Mazcarina f. / Mascarilla f.
Médicu-a / Médico-a
Medrador m. / Espinilla f.
Meicía f. / Medicamento m.
Meicía f. / Medicina f.
Meixacán m. / Infección f. o irritación f. producida en la piel por la sustancia que desprenden los sapos al sentirse atacados
Melecina f. / Medicina f.
Melecinal m. f. / Medicinal m. f.
Melláu-ada / Persona que tiene el labio superior partido en dos f.
Meserere m. / Apendicitis f.
Microbiu m. / Microbio m.
Midicamentu m. / Medicamento m.
Miocardiu m. / Miocardio m.
Miopía f. / Miopía f.
Miracielos m.f. / Bizco-a
Mirriu m. / Bulto corpóreo m.
Miseria f. / Debilidad física f.
Mocu-a / Sordo-a
Modorra f. / Sopor m.
Modorrera f. / Sopor m.
Molondru m. / Bulto producido por un golpe
Moncha f. / Ampolla en las manos producida por el roze f.
Moquera f. / Secreción nasal abundante f.
Moquetazu m. / Golpe dado con fuerza m.
Moquita f. / Moquita f.: Nocrasidá llíquida y acontinua.
Moquitu m. / Moquillo m.
Moratón m. / Cardenal m.
Moratón m. / Hematoma m.
Mordestina f. / Comezón m.
Mormeira f. / Catarro de nariz m.
Mormeira f. / Taponamiento nasal m.
Mormelas f. / Mucosidad expulsada con abundancia f.
Mormeras f. / Irritación de la piel alrededor de la nariz producida por un resfriado f.
Mormíu-ida / Constipado-a
Morrada f. / Golpe en la cara producido por una caída m.
Morraxia f. / Hemorragia f.
Morterazu m. / Golpe dado con un palo o mano m.
Mostalada f. / Golpe dado con la cabeza contra un objeto duro m.
Motazu m. / Golpe fuerte m.
Moucu m. / Grano m.
Moucu m. / Divieso m.
Moucu m. / Bulto m.
Movición m. / Aborto m.
Mudu-a / Mudo-a: Que nun fala.
Mueira f. / Mareo m.
Mueira f. / Vértigo m.
Mueira f. / Desvanecimiento m.
Mumuleciu m. / Hormigueo m.
Murmulecia f. / Parestesia f.
Murmulecíu-ida / Persona que padece parestesia
Muxas f. / Agujetas f.
Nacencia f. / Tumor maligno m.
Narigada f. / Golpe en la nariz m.
Nasal m. f. / Nasal m. f.
Nasalidá f. / Nasalidad f.
Necesidá f. / Enfermedad f.
Negral m. / Cardenal m.
Negral m. / Hematoma m.
Nervía f. / Perlesía f.: Floxeira musculare acompangada de temblura
Nestesia f. / Anestesia f.
Neuralxia f. / Neuralgia f.
Neurasténicu-a / Neurasténico-a
Neurólogu-a / Neurólogo-a
Neurolóxicu-a / Neurológico-a
Neurona f. / Neurona f.
Nnacra f. / Mucosidad seca adherida en el interior de la nariz f.
Nnáuseas f. / Náuseas f.
Nnegral f. / Hematoma f.
Nnegral m. / Moradura de la piel a causa de un golpe f.
Nnifras f. / Mucosidades de la nariz f.
Nocharra f. / Mala noche f.
Obanillu m. / Tumor o bulto superficial m.
Oftalmoloxía f. / Oftalmología f.
Opositoriu / Supositorio m.
Ortigare / Irritarse la piel con el roce de una ortiga
Osteoloxía f. / Osteología f.
Otitis f. / Otitis f.
Ovariu m. / Ovario m.
Palatín m. / Paladar m.
Pandemia f. / Pandemia f.
Papó m. / Papera f.
Papu m. / Bocio m.
Paralís m. / Parálisis f.
Paraximu m. / Paroxismo m.
Pastilla f. / Pastilla f.
Pastracada f. / Vomitona f.
Patacharela m. f. / Paticojo-a
Patitis f. / Hepatitis f.
Patoloxía f. / Patología f.
Pegosu-a / Contagioso-a
Pendi m. / Apendicitis m.
Pendi m. / Cólico m.
Pericardiu m. / Pericardio m.
Perniquebrase / Romperse una pierna o una pata
Perros m. / Agujetas f.
Pescuecera f. / Tortícolis f.
Petigueyu m. / Ojo legañoso m.
Petrinazu m. / Golpe dado con el cinturón m.
Piadoiru m. / Ruido producido al respirar profundamente m.
Picada f. / Dolor agudo m.
Picarraca f. / Gripe f.
Picu m. / Espina clavada en una mano f.
Pilmada f. / Enfermedad de alguna gravedad y larga duración f.
Pilmador-a / Curandero-a
Piltrocu m. / Esguince m.
Pingalamouca f. / Goteo continuo de la nariz m.
Piniella f. / Espinilla f.
Pispu-a / Persona que experimenta una mejoría de su enfermedad f.
Pistracazu m. / Golpe dado con algún objeto duro y contundente m.
Pitera f. / Fractura craneal f.
Plaqueta f. / Plaqueta f.: Pieza de cerámica piquenna y xeitu reutangular que se usa pa revistire murias y suelos. Célula oval de la sangre los vertebráos, carente de núcleu qu'entreviene nel procesu de l'escoldación.
Plepa m. f. / Pachucho-a
Pleure m. / Pleuresía f.: Torteiru la pleura
Polmonía f. / Pulmonía f.
Postiella f. / Postilla f.
Potable m. f. / Potable m. f.
Poucu católicu-a / Persona que no se encuentra bien f.
Prasta f. / Emplasto m.
Preservativu m. / Preservativo m.
Presorellos m. / Paperas f.
Presurechu m. / Eccema causado por el frío en la parte posterior de las orejas m.
Próstata f. / Próstata f.
Provocare / Vomitar
Pruiciu m. / Comezón m.
Pubertá f. / Pubertad f.
Puchada f. / Cataplasma f.
Puntu m. / Lugar concreto de una dolencia m.
Purtiellu m. / Hueco que queda al extraer una pieza dental
Pustema f. / Apostema f.
Pustema f. / Postilla f.
Pustema f. / Absceso m.
Queibrare / Sufrir o producirse una hernia
Queibráu-ada / Herniado-a
Queimadura f. / Quemadura f.
Queimura f. / Ardor de estómago m.
Quilmu m. / Bulto pequeño m.
Quiruxanu-a / Cirujano-a
Rabinnu-a / Persona con aspecto enfermizo m.
Rabión m. / Dolor agudo y fuerte de poca duración m.
Rabión m. / Dolor de muelas m.
Rachera / Plétora f.
Radioterapia f. / Radioterapia f.
Ralifueira f. / Diarrea f.
Ramascá f. / Golpe propinado con una rama m.
Ramos m. / Hilos de sangre en los ojos m.
Rancollu-a / Cojo-a
Rangu-a / Persona que cojea por lesión en la cadera f.
Raspón m. / Rasponazo m.
Rasquicia f. / Picazón m.
Rasquiciu m. / Picazón m.
Rasquiciu m. / Escozor en la piel m.
Rebillu m. / Cardenillo m.
Rebutilludu-a / Barrigón-a
Recacalse / Tener doloridos los pies después de una larga caminata
Recalcadura f. / Luxación f.
Recalcadura f. / Dislocación f.
Recalcare / Padecer un esguince
Recalcáu m. / Cansancio provocado al ir frenando mientras se baja una pendiente m.
Recalcón m. / Esguince en un pie m.
Reduru m. / Callosidad de los pies f.
Refervedera f. / Ruido del aparato respiratorio producido por una infección m.
Refete m. / Cicatriz f.
Refielsa f. / Fisura f.
Reflesoloxía f. / Reflexoligía f.
Refrixeiru m. / Calambre producido por un golpe en una zona especialmente sensible m.
Refrixeiru m. / Golpe dado en una parte débil o sensible del cuerpo m.
Regilase / Recuperarse de una enfermedad principalmente en personas mayores
Rema m. f. / Reúma m. f.
Remellón-a / Bizco-a
Remeludu-a / Persona con los ojos torcidos y saltones f.
Remodáu-ada / Mareado-a
Renegral m. / Moratón m.
Rengu-a / Cojo-a
Rennegral m. / Moratón m.
Rennonada f. / Riñonada f.
Repegu m. / Envoltura rígida que sirve para inmovilizar un miembro accidentado f.
Repuelgare / Cicatrizar
Repuelgu m. / Cicatriz f.
Repulgere / Cicatrizar
Repuzgu m. / Cicatriz f.
Requesonase / Coagularse
Rescozor / Escozor
Resolgare / Respirar con dificultad
Resolladera f. / Respiración dificultosa acompañada de ruido f.
Resoplíu m. / Estornudo m.
Respelón m. / Rozadura f.
Respigere / Padecer escalofríos
Respigón m. / Astilla clavada en la carne f.
Respigón m. / Padrastro m.
Respingón m. / Padrastro de los dedos
Respingón m. / Respigón m.
Respiración f. / Respiración f.
Respiratoriu-a / Respiratorio-a
Resquebrada f. / Manos f. o piel f. agrietadas
Resqueimare / Escocer una herida
Restable m. f. / Restablecido-a
Restranníu-ida / Estreñido-a
Resuellu m. / Aliento m. o respiración f. especialmete violenta
Retina f. / Retina f.
Retorcinnón m. / Torcedura violenta f.
Retorción f. / Torcedura f.
Retorciyón m. / Retortijón m.
Retumbadera f. / Ruido producido en los oidos causado por algún problema m.
Returtichón m. / Retortijón m.
Reuma m. f. / Reuma m. f.
Revés m. / Cictriz f.
Revilgu-a / Bizco-a
Revoltura f. / Naúsea f.
Revoltura f. / Vómito m.
Revueltu m. / Erupto m.
Rinnonada f. / Cansancio o dolor de riñones después de un prolongado esfuerzo físico m.
Rinoplastia f. / Rinoplastia f.
Romadizu m. / Catarro m.
Romaizu m. / Catarro de nariz m.
Romáticu-a / Reumático-a
Romatismu m. / Reuma m. f.
Romatismu m. / Reumatismo m.
Ronchón m. / Moratón m.
Rospigere / Padecer escalofríos
Ruiduras f. / Naúseas f.
Ruma m. f. / Reuma m. f.
Rutu m. / Eructo m.
Sabannón m. / Sabañón m.
Sachare / Practicar una incisión en carne viva con fines terapéuticos
Salicosis f. / Silicosis f.
Salire la rabiza / Comenzar a mejorar de una enfermedad
Saludadore m. / Chamán: Bruxu al que caméntase dotáu de poderes sobrunaturales pa saludare a los dannáos, divinere, invocare los espéritos, etc.
Saludadore m. / Brujo m.
Saludadore-a / Curandero-a: Fechiceiru al que caméntase dotáu de punxos sobrunnatorales pasanare los dannáos, amirare, invocare los espéritos, etc.
Saludadore-a. / Sanador-a
Sangre m. / Sangre f.
Sangrerrollada f. / Coágulo m.
Sangrizu m. / Sangre de una herida infectada
Sanitariu-a / Sanitario-a
Sarapicu m. / Sarampión m.
Sarpoláu m. / Sarpullido m.
Sarriu m. / Sarro m.: Sedimentu qu'adierese al fondeiru y murias d'una vasaya oú hay un llíquido qu'esperipita parte las sustanzas que porta en suspensión o delecidas.
Sarrosienta / Dentadura con sarro f.
Sarru m. / Sarro m.
Sarxare / Sajar
Seda f. / Grieta de la mano f.
Serriu m. / Fatiga f.
Serroyu m. / Ronquera producida a causa de un catarro o gripe f.
Serviciala f. / Lavativa f.
Serviciala f. / Servicial m.
Sicóticu-a / Psicótico-a
Síndrome m. / Síndrome m.
Sinnal f. / Cicatriz f.
Síntoma f. / Síntoma m.
Sipela f. / Erisipela: Torteriu la dermis de color encarnáu, acompangáu de febre
Sonrostrase / Rozarse la piel provocándose lesión
Sonrostrón m. / Llaga f.
Soplu m. / Soplo m.
Soponciu m. / Desmayo m.
Soponciu m. / Muerte f.
Sormiella f. / Sonido que se hace al respirar repetidamente por la nariz obstruida m.
Sorneare / Aspirar la mucosidad
Sorneare / Sonarse fuertemente la nariz
Sorniadera f. / Ruido que alguien produce con la nariz generalmente por estar acatarrado m.
Sornión-a / Persona que ronca con frecuencia f.
Sorrastrase / Hacerse llaga
Sudu m. / Sudor m.
Sufoquina f. / Sofoco m.
Sumiciu m. / Alzheimer o demencia senil
Sunnentu-a / Somnoliento-a
Suponnere / Supurar
Surniare / Sorber los mocos
Tabardillu m. / Grano m. o divieso m. de la piel
Tafarada f. / Mal aliento m.
Tafarada f. / Emanación del aliento generalmente desagradable f.
Taquera f. / Jeringuilla f.: Xerina piquena nela qu'anchúfese un'aguya sámbana d'enteriza aguda tallada a bisel, y sirve p'amenestare sostanzas meiciosas en tixidos ou órganos.
Tarabelu-a / Tartamudo-a
Taramazu m. / Golpe dado con un palo,cacha o bastón m.
Taramellíu m. / Estremecimiento m.
Tarazón m. / Coágulo m.
Tare de borra / Tener diarrea
Tare p'alanti / Estar embarazada
Tarrascazu m. / Golpe dado con un palo m.
Tartagera m. f. / Tartamudo-a
Tartayu-a / Tartamudo-a
Tatu-a / Tartamudo-a
Telicia f. / Ictericia f.
Tentu m. / Tacto m.
Tentu m. / Tacto en los dedos m.
Tenyu m. / Cuello rígido debido a una contracción m.
Testaferre m. / Hombre de edad al que le comienza a fallar la cabeza m.
Tetu m. / Chichón m.
Tieces f. / Aponeurosis: Membrana conxuntiva que recubre los músculos y sirve p'afinquelos a outras partes del cuerpu
Tifis m. / Tifus m.
Tiritaina f. / Tiritona producida por frío o fiebre f.
Tis f. / Tísis f.
Tísicu-a / Tísico-a
Tísicu-a / Tuberculoso-a
Torgáu-ada / Bizco-a
Torollu m. / Chichón m.
Torozón m. / Tirón o dolor muscular m.
Torta f. / Mancha rojiza y algo abultada en la piel f.
Torteríu m. / Roncha f.
Torteriu m. / Hinchazón f.
Torteriu m. / Inflamación f.
Torteru m. / Chichón m.
Tortículis f. / Tortícolis f.
Tortolla f / Ampolla f.: Boya qu'orixina la picaúra d'inseutos.
Tortolla f / Roncha f.: Qu'orixina la picaúra d'inseutos y de las pulgas en especial.
Tortollu f. / Hinchazón producida por la picadura de cualquier insecto f.
Torzón m. / Retortijón m.
Torzuelu m. / Orzuelo m.
Tos m. / Tos f.
Tose f. / Tos f.
Tosedera f. / Tos persistente f.
Trafagera f. / Respiración dificultosa acompañada de ronquidos f.
Trancazu m. / Golpe dado con una tranca m.
Trancazu-m. / Gripe f.
Traviscorniáos m. / Defecto de los ojos carecterizado por mirar los dos hacia la nariz m.
Trebelada f. / Situación gripal con abundante mucosidad f.
Trilladura f. / Herida producida en los pies por andar descalzo f.
Trillase / Cansarse por excesivo trabajo
Triquinnare / Temblar
Trocazu m. / Golpe dado en la cabeza m.
Trompada f. / Golpe en la cara o cabeza m.
Trompazu m. / Golpe de cabeza al tropezar con algo m.
Tronzadera f. / Pesadez en las piernas f.
Tronzadera f. / Cansancio de las extremidades inferiores m.
Troulla f. / Forúnculo de gran tamaño que sale generalemte en la cabeza o espalda m.
Trusgu-a / Estrásbico-a
Trusgu-a / Vizco-a
Trusgu-a / Bisojo-a
Tuberculousu-a / Tuberculoso-a
Tumbu m. / Hinchazón producida por un esceso de comida f.
Turbación f. / Empacho gástrico m.
Turbación f. / Fiebre de origen desconocido f.
Turungón m. / Chichón: Términu coloquial.
Turzón m. / Retortijón m.
Tutrómbana f. / Hinchazón provocada por la picadura de un mosquito o cualquier otro insecto
úlcera f. / úlcera f.
Unneiru m. / Infección entre la uña y el dedo f.
Urzulín m. / Orzuelo m.
Varíu m. / Vahído m.
Vasquiada f. / Vómito m.
Vasquiada f. / Náusea f.
Velas f. / Mucosidad que se desliza de las fosas nasales hasta los labios f.
Venada f. / Ataque repentino de locura m.
Vesícula f. / Vesícula f.
Vilare / Tener diarrea
Virolosu-a / Persona con marcas de viruela f.
Vista f. / Vista f.: Sentíu corporal cun que los gueyos perciben dalgú mediante l'aición la llume. Panorama qu'ufiértase al espeutador dende un puntu
Xanciana f. / Genciana f.: Pranta familia xancianáceas, cun tallu cenciellu, ereutu, d'un metru aprosimadamente de altor. Tien fueyas grandes elíticas, enteiras, llustrosas, frores mariellas, frutu causular ovoide cun mueitas pibisas y cepu carnousu de color mariellu roixíu, de golor fuerte y amargu. Utilízase nela melecina.
Xeringa f. / Jeringa f.
Xiringilla f. / Jeringuilla f.
Xordeira f. / Sordera f.
Xordu-a / Sordo-a
Yel f. / Hiel f.
Zambriu-a / Zambo-a
Zambu-a / Zambo-a
Zangarriana f. / Mal cuerpo a causa de alguna enfermedad m.
Zarabetu-a / Tartamudo-a
Zarapiellu-a / Tartamudo-a
Zaratán / Cáncer
Zopu-a / Zambo-a,
Zurriagazu m. / Golpe dado con una vara m.
Zuruxanu-a / Cirujano-a